Slecht slapen in een vreemd bed

Alies Coster • 15 juli 2024

Zo slaap je goed op vakantie

Op vakantie gaan zou 'ontspanning en rust' moeten betekenen, een moment om op te laden. Maar wat als je op vakantie, in een vreemd bed, niet goed slaapt? Slecht slapen op vakantie kan je vakantieplezier flink bederven en ervoor zorgen dat je uitgeput terugkomt. In deze blog lees je de oorzaken van slecht slapen op vakantie en krijg je tips om dit probleem aan te pakken.

Waarom slapen mensen slecht op vakantie?

Eén van de meest voorkomende redenen voor slecht slapen op vakantie is de onbekende omgeving. Je bent gewend aan je eigen bed, je eigen kussen, en de geluiden van je huis. Een nieuwe plek, of het nu een hotel, een vakantiehuisje of een camping is, kan vreemd en oncomfortabel aanvoelen.


Ook uit onderzoek komt naar voren dat veel mensen last hebben van slechter slapen op vakantie, zeker de eerst nacht. Dit heeft zelfs een naam gekregen, het 'First Night Effect'. Het geeft aan dat mensen de eerste nacht in een vreemd bed moeite hebben om in slaap te vallen, door te slapen en genoeg diepe slaap te krijgen.


(1) Veiligheid


Het First Night Effect is een verwoording voor het verschijnsel waarbij je ene hersenhelft ’s nachts actief en alert blijft om gevaar te herkennen. In een veilig en vertrouwde omgeving durven je hersenen zich over te geven aan de slaap, maar in een vreemde omgeving beginnen je hersenen op die van dieren te lijken. Je kunt het vergelijken met katten. Tijdens de meeste slaapfases blijven hun zintuigen half wakker. Ze zijn dan extra alert, net als jij wanneer je slaapt in een vreemde omgeving. Dit kan ervoor zorgen dat je moeilijk inslaapt of bij het minste of geringste wakker wordt. Er zijn meerdere oorzaken voor slecht slapen op vakantie. Het (al dan niet onbewust) alert zijn op gevaar, is daar één van. Ook kunnen stress, fysiek discomfort of een verstoorde routine je wakker houden.


(2) Stress


Hoewel vakantie bedoeld is om te ontspannen, kan de aanloop naar de reis en de reis zelf stressvol zijn. Ook het enthousiasme over de nieuwe ervaringen en activiteiten kan je slaap beïnvloeden. Je hoofd kan vol zitten met plannen en gedachten, wat het moeilijk maakt om in slaap te vallen.


(3) Fysiek discomfort


Het bed, de kussens, het licht, geluid en zelfs de temperatuur in je vakantieaccommodatie kunnen verschillen van wat je gewend bent. Een oncomfortabel bed of een te warme of te koude kamer kan je slaap verstoren.


(4) Verstoorde routine


Op vakantie heb je vaak een andere routine dan thuis. Je blijft misschien later op, eet op andere tijden en doet overdag andere activiteiten. Deze verstoringen kunnen je interne klok in de war brengen, wat je slaapkwaliteit kan beïnvloeden.

Dit kan je doen tegen slecht slapen op vakantie

Als jij met het First-Night Effect moet dealen, weet dan dat je niet de enige bent. En gelukkig zijn er een aantal dingen die je kunt doen, om te voorkomen dat je die eerste vier nachten gefrustreerd naar het plafond ligt te staren.


(1) Ga later naar bed


Het heeft geen zin om van jezelf te 'moeten slapen' als je je nog niet slaperig voelt. Ga daarom pas slapen als je je slaperig voelt. Vaak helpt het om eerder later dan vroeger naar bed te gaan. Door de opgebouwde vermoeidheid val je sneller in slaap en slaap je vaak beter.


(2) Vermijd alcohol of snacks 1,5 uur voor het slapen gaan


Alcohol kan je slaapcycli verstoren, terwijl vet- of koolhydraatrijke snacks je lijf actief houden. Heb je toch trek in de avond? Kies voor een lichte eiwitrijke snack, zoals een bakje kwark of eiwitreep. Ook een alcoholische versnapering hoort voor veel mensen bij de vakantie. Geniet van een drankje, maar probeer het te beperken tot eerder op de avond en kies voor een glas water of kop thee voor het slapengaan.


(3) Probeer niet te slapen


De gedachte om "niet te slapen" kan paradoxaal klinken, maar het is effectief om druk en stress rond slapen te verminderen. Wanneer je gefocust bent op het moeten slapen, kan dit spanning creëren. Door te zeggen dat je niet probeert te slapen, geef je jezelf toestemming om te ontspannen. Ook kan acceptatie van het feit dat je misschien niet direct in slaap valt, helpen om de angst ervoor te verminderen. Maak je dus niet te druk als je niet kan slapen in een vreemd bed, accepteer dat het anders is dan thuis en probeer de slaap niet te controleren.


(4) Je vertrouwde avondroutine


Een vertrouwde avondroutine helpt bij het ontspannen en het brein voor te bereiden op de slaap. Het geeft als het ware een signaal af 'Kijk, het gaat hier hetzelfde als thuis, het is veilig'. Een Dream Journal is voor steeds meer slechte slapers onderdeel van hun avondroutine. Het helpt bij het afschakelen naar de avond, het in slaap vallen en doorslapen. Schrijf elke avond drie dingen op over de fijne dingen van de dag. Hierdoor voel je je dankbaarder en breng je je mindset in de juiste modus voor ontspanning. Shop jouw Dream Journal hier.

Slecht slapen in een vreemd bed

Slecht slapen op vakantie of in een vreemd bed kan frustrerend zijn, maar met een paar simpele aanpassingen kun je je kansen op een goede nachtrust verbeteren. Door later naar bed te gaan, alcohol en snacks voor het slapen gaan te vermijden, de druk van het slapen af te halen en een consistente routine aan te houden kun je optimaal genieten van je vakantie en uitgerust terugkeren naar huis. Slaap lekker en fijne vakantie!


door Alies Coster 10 april 2025
Dit kan je doen tegen te vroeg wakker worden
door Alies Coster 10 april 2025
Tips om te stoppen met piekeren
door Alies Coster 10 april 2025
Gevoel dat je de halve nacht wakker hebt gelegen, terwijl je toch niet elk uur op de klok gezien hebt?
door Alies Coster 25 maart 2025
Is een middagdutje goed of slecht voor je slaap?
door Alies Coster 25 maart 2025
Of dénk je gewoon dat je uitgerust bent?
door Alies Coster 10 maart 2025
Lichte slaap en diepe slaap
door Alies Coster 10 maart 2025
D it is waarom je wakker wordt net voordat je wekker gaat
door Alies Coster 10 maart 2025
Dit kan je doen tegen piekeren
door Alies Coster 24 februari 2025
Droom je veel?
door Alies Coster 24 februari 2025
Magnesium slikken bij het rustelozebenensyndroom (RLS)
Meer posts